Aardappelen van de boerenmarkt of milieuvriendelijke vis: Vlamingen staan almaar vaker stil bij de impact van hun aankopen. In twee jaar tijd gaven we 37 procent meer uit aan duurzame voeding. Dat zijn hoopgevende signalen voor onze planeet, maar toch is er werk aan de winkel. ‘Vooral onze vleesconsumptie moet dringend naar omlaag’, zeggen experts.
Een stevige 585 miljoen euro. Zoveel geld hadden alle Vlamingen in 2017 veil voor duurzame voeding, terwijl we twee jaar eerder nog afklokten op 429 miljoen euro. De cijfers staan in het pas verschenen rapport Monitor duurzame voedselkeuzes van het departement Landbouw & Visserij. Het gaat in de eerste plaats om voedsel met een geringe impact op het milieu, maar ook om eerlijke handel en dierenwelzijn. De auteurs maakten een selectie van de belangrijkste duurzaamheidslabels: de cijfers geven vooral een indicatie van welke weg we opgaan.
De stijging van 36,6 procent stemt Liesbet Vranken, professor landbouw-, voedsel- en milieueconomie (KU Leuven), optimistisch. ‘We zien in onderzoek dat er eindelijk een shift komt in de houding van de consument’, zegt ze. ‘De komende jaren zal die stijging nog versnellen omdat de supermarkten vaker inspelen op die wil om duurzamer te leven. Ze zetten lokale producten in de rekken, plaatsen de seizoensgebonden groenten in de kijker. De beschikbaarheid wordt groter.’
Vooral de bioproducten (+ 19%) en duurzame vis (+ 114%) zijn verantwoordelijk voor de toename. Maar we kopen ook vaker rechtstreeks bij de boer of grijpen naar een ‘eerlijke’ banaan. Mooie resultaten, maar met een marktaandeel van 6,6 procent blijft de duurzame voeding in onze winkelkar beperkt. Deze evolutie is nog maar een start van een veel snellere groei die er aan zal komen. Unilever nam recentelijk De Vegetarissche slager over en Nestlé, één van de grootse voedinggroepen ter wereld wil van zijn vegan assortiment een 1 miljard business maken in de komende 5 jaar. Mede om deze redenen organiseren wij met The Argonauts een 2-daagse rond Food Sustainability eind april.
Wildgroei aan duurzaamheidslabels
‘De intentie om duurzaam te kopen, resulteert nog te weinig in concreet gedrag’, zegt Vranken. ‘Daarvoor zijn er nog te veel drempels, zoals het gebrek aan duidelijke informatie. Er is een wildgroei aan duurzaamheidslabels waardoor consumenten door de bomen het bos niet zien.’
Ook de hogere kostprijs is vaak een obstakel. ‘Belgen geven een relatief klein deel van het gezinsbudget uit aan voeding’, zegt Vranken. ‘We moeten meer willen uitgeven aan eten. Als we precies weten wat de meerwaarde is van een product, zullen we daar sneller toe bereid zijn.’
De Bond Beter Leefmilieu ziet nog veel werk voor de Vlaamse overheid om ons gedrag te sturen. En dan vooral om ons minder of toch duurzamer vlees te doen eten. ‘Net daar valt de grootste winst te rapen voor het milieu’, zegt beleidsmedewerker Voeding en Landbouw Laurens De Meyer. ‘Een grote hap van het budget van het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) gaat naar de promotie van vlees. Via die instelling zou de overheid net duurzame producten moeten promoten.’
Bron: