Bij the Argonauts willen we steeds exploreren hoe we de beste onderneming kunnen neerzetten. Hierbij willen we oog hebben voor onze principiële waarden zoals duurzaamheid voor ons zelf, ons team en onze planeet. Ik was dus laaiend enthousiast dat ik een week op ontdekking mocht naar Schumacher College in Dartington dat garant staat voor het avontuur dat je daar beleeft.
Het instituut werd in 1990 opgericht door Satish Kumar en biedt opleidingen in duurzaamheid en natuurbehoud. Ze zetten je hart, hoofd en handen aan het werk en geven zo op een holistische manier de opleiding vorm. Van over 23 landen kwamen we reflecteren wat holistisch ondernemen voor ons betekent. Zo had je o.a. Sandy, de ondernemer in hernieuwbare energie uit Londen; Carlos, de charismatische 26 jarige Madrileen die zorgt voor licht en energie in Colombia, Simon Beckler, één van de Berlijnse oprichters achter het transformatie bedrijf “The Dive” en Annelise, de zeewierboerin uit Noorwegen…
Ik neem jullie even mee door mijn ervaringen en inzichten van deze boeiende week.
Wat is holistisch ondernemen?
De titel klinkt alvast goed, maar hoe zet je dit in de praktijk om? Hoe kan je een onderneming anders naar waarde schatten dan simpel weg te kijken of er winst of verlies is? Worden alle noden voldaan?
Onze ontdekking begon bij enkele sleutelfiguren binnen het domein van het holistisch ondernemen.
Zo heb je Kate Rawarth, economist en bedenker van het Donut Economics model.
In het midden van dit model onderzoeken we hoe we de grenzen van onze planeet opzoeken. Dat is de verhouding van de capaciteit en de veerkracht van de aarde t.o.v. de hoeveelheid die uit de natuurlijke bronnen geplunderd wordt om aan de menselijke noden te voldoen.
Haar visie is dat er een “donut” is als buffer, tussen de 2 waar het mogelijk is om een gezond evenwicht te vinden tussen mens en planeet.
Om onze ideeën op punt te zetten, zoomden we ook even in op de B Corp structuur. Dit certificaat is een kwaliteitslabel voor sociaal, duurzaam en ethische ondernemingen.
Certificaten helpen je te meten waar je staat in het proces, vertrouwen te krijgen en te kijken welke opportuniteiten er nog zijn.
Het bewustzijn van het systeem
Wil je bewijs van hoe we tegen de eindigheid van onze aarde aanlopen? Kijk dan naar de impact van hoe we leven op de biodiversiteit op deze planeet. Door ons toedoen en door de klimaatverandering zijn er verschillende rassen ondertussen wereldwijd uitgestorven. We zitten nu in de fase die de “Sixth Great Extinction” wordt genoemd.
In dat opzicht zijn holistische ondernemingen, die bedrijven die er zich van bewust zijn dat ze deel uitmaken van verschillende systemen, zowel economisch, geestelijk, biologisch, politiek als sociaal. Zij sluiten geen enkel systeem uit, want ze omarmen de invloed en de afhankelijkheid die deze systemen hebben op ons leven.
Mac Maccartney, oprichter van het duurzaam leerplatform Embercombe, verwijst naar het verhaal over de zeven generaties. Wanneer de indianen vroeger een belangrijke beslissing moesten nemen, deden ze dat rond het “afstammelingenvuur”, waarbij ze zweerden dat hun beslissing geen negatieve impact zou hebben op de zeven volgende generaties van levende wezens. De verantwoordelijkheid voor je daden en de impact op de verre toekomst, is nu net wat er ontbreekt in de visie van de meeste bedrijven.
Idoma, een deelnemer uit Nigeria, vertelde ons wel dat dit de standaard ethiek is in elk Afrikaans dorp. Elk bedrijf moet zich mindful opstellen en aangeven hoe ze winst en voordelen kunnen terug geven aan de gemeenschap.
We kwamen tot de conclusie dat de wereld “ons dorp” is waar ieder de verantwoordelijk heeft om een steentje bij te dragen aan de leefwereld en de planeet. We zouden dus best kiezen voor private ondernemingen, om ons minder te laten verleiden door het kortzichtige kapitalistische model en de druk van aandeelhouders.
De holistische maturiteitsschaal
Kate Hawarth deelt onze maturiteit en engagement als onderneming op in vier niveaus:
- Niks doen
- Jouw deel doen (compenserende maatregels: emissierechten kopen)
- Zero emissie (vb: niets uitstoten, geen plastic verpakkingen,..)
- Grondstoffen produceren (vb: afvalwater vissen als mest voor tomaten)
Dit is laatste is beter gekend als de circulaire economie.
Meer voorbeelden hiervan zijn bedrijven die van koffiedik brandstof maken, van aardappelschillen bier brouwen of oude kledij pimpen tot trendy outfits. (vb. Houdini)
We ondervinden vandaag ook een boom in de deeleconomie, waarbij we inzien dat we niet steeds de eigenaar moeten zijn van iets dat kostbare bronnen aanboort zoals een huis (vb. Collective), een auto (vb. Cambio), een hond (vb. WalkMyDog).
De ethische keuze
Nigel Topping CEO van The We Mean Business Coalition en milieu activist gaf ons inzicht hoe verandering tot stand komt. Hij deed ons inzien dat zodra de klant inziet dat een ethische keuze voordelen heeft en een makkelijke omschakeling is, dat je een exponentiële groei kan verwachten. Zo hebben autofabrikanten die niet in elektrische wagens geloofden nu 5 jaar achterstand.
Gregg Lucas van IKEA vertelde ons ook dat z’n klanten bewust naar minder verpakkingsafval vragen. Uit een schotse studie blijkt er in 2016 al 61% van de mensen tweedehandse meubelen kochten, terwijl dit in 2008 nog maar 12% was.
De vraag naar recycling, upcycling en doorverkoop van kleding en meubelen zit duidelijk in de lift. Maar ook de bewustwording van wat we eten en welke beauty -en kuisproducten we gebruiken is een feit. Plastiek vermijden staat zit dit jaar ook eindelijk hoog op de agenda.
Nog een mooi voorbeeld van verandering kwam er door inspiratie van Karen Creaven, die 408 000 arme Birminghammers gratis aan het sporten kreeg. Door de verbeterde gezondheid werden er enorme ziektekosten bespaard.
Uit al deze cases kan ik besluiten dat je zowel kosten kan besparen als winst kan maken door holistisch te ondernemen.
Volgende week gaan we verder in op hoe je je eigen bedrijf nu holistisch kan maken.
Met dank aan Erica Sosna, om een gedetailleerd verslag te maken van de week. Ze leidt een boeiende HR onderneming in het Verenigd Koninkrijk.